• De gemeente heeft de beschikking over alle vastgestelde jaarrekeningen 2022 van de verbonden partijen.
• Een groot aantal verbonden partijen heeft ook een begroting 2024 (en soms ook een meerjarenbegroting) beschikbaar. Voor wat betreft de gemeenschappelijke regelingen zijn die documenten reeds in het voorjaar van 2023 aan de gemeenteraad beschikbaar gesteld en heeft dat in 2023 niet tot indiening van een gemeentelijke zienswijze geleid. Met andere woorden, de begrotingen van de gemeenschappelijke regelingen kregen de instemming van de gemeente Deventer. Jaarrekeningen 2022 van gemeenschappelijke regelingen zijn in het voorjaar van 2023 ter kennisname aan de gemeenteraad gebracht.
• Indien daartoe aanleiding was (is) werd (wordt) de gemeenteraad met afzonderlijke raadmededelingen of in kwartaal rapportages geïnformeerd over actuele (financiële) ontwikkelingen bij verbonden partijen.
• Per verbonden partij wordt in deze paragraaf inzicht gegeven in het publiek - en financieel belang van de gemeente en wordt aandacht besteed aan het financieel risico en actuele ontwikkelingen. Uitgangspunt is dat de verbonden partij zelf zorgt voor borging van haar financiële risico's middels een weerstandsvermogen. Dit om te voorkomen dat deelnemende gemeenten in verbonden partijen eventuele ongedekte financiële nadelen moeten bekostigen.
• Met een raadmededeling van 26 mei 2020 is de uitvoeringsnota Verbonden Partijen ter kennisname gepresenteerd. De uitvoeringsnota vormt een handreiking voor het college van B en W en de ambtelijke organisatie voor het effectief relatiemanagement en het borgen van de control op verbonden partijen. De nota gaat in op de wijze waarop de gemeente toezicht, sturing en beheersing van verbonden partijen inricht en uitoefent, alsmede de verantwoording daarover. Dat is van belang omdat de gemeente voor het realiseren van haar maatschappelijke ambities mede afhankelijk is van deze organisaties en ook aansprakelijk is als het met deze organisaties zelf of met de taakuitoefening en creëren van maatschappelijke waarde door deze organisaties mis gaat. Zij biedt handvatten en afspraken voor het relatiemanagement van verbonden partijen en verheldert de rollen die in het onderhouden van de relatie te onderscheiden zijn. Ook bevat de uitvoeringsnota implementatiepunten, waaronder een aanzet voor wijziging in de informatievoorziening over de verbonden partijen middels de paragraaf Verbonden partijen aan de gemeenteraad. Voornemen is dat voortaan in de paragraaf een tabel met een risicoprofiel per verbonden partij zou worden opgenomen en in een grafiek de risicoscore zou worden gepresenteerd. Hierdoor krijgen het college en de gemeenteraad in één overzicht inzicht in de risicoclassificatie van verbonden partijen. Daarnaast biedt de risicoscore van de verbonden partij een handvat om gemeentelijke mate van betrokkenheid en mate van toezicht op de verbonden partij af te stemmen. Die toezegging is nog niet gerealiseerd. In de tweede helft van 2023 wordt uitwerking ervan opgepakt zodat toepassing bij het opstellen van de jaarrekening 2023 kan plaatsvinden. Bij het bepalen van de risicoscore zal ook de omvang van het publiek belang aan de orde komen evenals het financieel belang dat de gemeente in deze partijen heeft.
• Per 1 juli 2022 is een wijziging in de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) doorgevoerd. De bedoeling van deze wetswijzing is dat gemeenteraden/provinciale staten meer invloed hebben op de gemeenschappelijke regelingen (GR-en), waaraan de gemeente/provincie deelneemt. In een brief vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken van 19 april 2022 zijn gemeenteraden daarover geïnformeerd. Grofweg kan hierbij een onderscheid worden gemaakt tussen wijzigingen die géén afweging vergen en wijzigingen die wel een afweging vergen. De gewijzigde wetgeving is ingegaan per 1 juli 2022 en heeft een invoeringstermijn van twee jaar. Dit betekent dat uiterlijk 1 juli 2024 alle gemeenschappelijke regelingen moeten zijn aangepast aan de wetswijziging. Op dit moment (maart 2024) lijkt dat voor alle Gr-en waaraan Deventer deelneemt te lukken.

• In 2024 wordt een digitaal toegankelijk dossier voor de gemeenteraad aangemaakt waarin planning- en control documenten en governance documenten van verbonden partijen zijn in te zien. De toegang daartoe wordt gerealiseerd middels de paragraaf verbonden partijen bij de jaarrekening 2024

Specifieke aspecten:

• In de paragraaf Verbonden partijen is per verbonden partij actuele informatie opgenomen. Hieronder zijn enkele specifieke aspecten daaruit gelicht.  
• Er zijn vijf tijdelijke juridische entiteiten opgericht bij de verkoop van de aandelen Essent: CBL Vennootschap BV, CSV Amsterdam BV, Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV, Verkoop Vennootschap BV (VV) en Vordering op Enexis BV (VoE). Als gevolg van de invoering van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) in Nederland werd Essent per 30 juni 2009 gesplitst in een netwerkbedrijf (later Enexis) enerzijds en een productie- en leveringsbedrijf (het deel dat verkocht is aan RWE) anderzijds. Het doel van die entiteiten is in algemene zin de afwikkeling van de verkoop van Essent aan RWE. Iedere entiteit heeft daarnaast een specifiek doel en staat in deze paragraaf beschreven. Op 9 april 2020 hebben de aandeelhoudersvergaderingen van drie van de vijf entiteiten, CBL, VV en VoE besloten de vennootschappen per 9 mei 2020 te ontbinden. Inmiddels zijn die drie entiteiten in 2020 ontbonden. Het bestuur van PBE is in overleg met de andere contractuele partijen om na te gaan wanneer de contractuele verplichtingen voortijdig kunnen worden beëindigd en de vennootschap vervolgens kan worden ontbonden. Het doel is dat ook de vennootschap PBE in 2023 zal kunnen worden ontbonden. Ontbinding van CSV is afhankelijk van een nog lopende bezwaarprocedure, maar ook voor deze BV geldt dat opheffing in 2023 is voorzien.
• Enexis investeert in voorzieningen die het net geschikt maken voor grotere en veranderende energiestromen. De verwachting is dat Enexis de komende tien jaar €1,9 miljard extra moet investeren in het energienetwerk. De extra investeringen mag Enexis met enkele jaren vertraging, over een periode van 40 jaar, doorberekenen in de tarieven voor huishoudens en bedrijven. Deze investeringen moeten wel voorgefinancierd worden. Daarvoor heeft Enexis haar aandeelhouders in april 2020 gevraagd haar eigen vermogen met €500 miljoen te versterken waardoor het onder gunstige voorwaarden vermogen kan aantrekken op de kapitaalmarkt voor de benodigde extra investeringen in het energienetwerk. In 2020 is door aandeelhouders een hybride converteerbare lening van €500 miljoen verstrekt. De deelname van Deventer is ruim €1,3 miljoen. Op de lange termijn heeft Enexis door de toenemende uitgaven en de beperkingen van de huidige reguleringsmethodiek nog meer eigen vermogen nodig hebben om de robuuste financiële positie te handhaven. Daarom hebben netwerkbedrijven in 2022 afspraken gemaakt met de Staat over een mogelijke kapitaalstorting in de toekomst.Op 14 april 2022 heeft de aandeelhoudersvergadering het Strategisch plan 2022 vastgesteld. De strategische doelen van Enexis worden gerealiseerd onder de voorwaarde dat Enexis financieel solide blijft. De energietransitie en uitbreiding van het netwerk stelt Enexis voor een aantal forse uitdagingen. Het aanleggen van infrastructuur kent lange doorlooptijden en gaat gepaard met grote investeringen. Opgave is dat de energietransitie haalbaar en betaalbaar is, en dat hoge investeringen financierbaar blijven. In dat kader heeft het kabinet de intentie uitgesproken (en dat aan de Tweede Kamer gemeld) om een kapitaalstorting te doen en daarmee aandeelhouderschap door de Staat als belangrijk verder uit te werken onderdeel van de structurele oplossing van de kapitaalbehoefte te zien. Dit in aanvulling op een eventuele toekomstige bijdrage van bestaande/nieuwe provinciale en gemeentelijke aandeelhouders, op wie zij een nadrukkelijk beroep doen. Om de financiële soliditeit te waarborgen én binnen dat kader de energietransitie en uitbreiding van het netwerk te kunnen realiseren zijn door de drie grote landelijke netwerkbedrijven afspraken met de Staat gemaakt over mogelijke toetreding van de Staat om daarmee het Eigen Vermogen te kunnen versterken. Bij Enexis is dat voorlopig niet nodig. Dat komt mede door de verkoopopbrengst van €1,1 miljard netto van de verkoop van dochteronderneming Fudura in 2022. Daarover is de raad met een raadsmededeling in december 2022 geïnformeerd.
• De NV voorzag in 2023 in haar financiering vanuit een krediet van een private bank van €750.000. Aflossingsmogelijkheden werden in de afgelopen jaren bemoeilijkt door het wegvallen van een vliegschool die in grote mate voor opbrengst landingsrechten zorgde. De omzet herstelt zich de laatste jaren weer langzaam en de NV heeft weer positieve exploitatieresultaten. Herfinanciering van het bankkrediet was nodig per 1 december 2023. Met de verkoop van grond in juni 2023 aan de gemeente Voorst ad €850.000 beschikte de NV over voldoende middelen om het krediet in het najaar van 2023 af te lossen. De gemeente Voorst ontwikkelt de gronden als luchthaven gebonden bedrijventerrein evenals de gronden van de gronden van het zogenaamde Albersterrein dat de gemeente Voorst in 2012 van de NV overnam. Ontwikkeling tot luchthaven gebonden bedrijventerrein is voorwaarde van de gemeente Voorst voor overname van de gronden. Financieel risico voor de NV is dat die ontwikkeling niet zou lukken en de gronden terug-geleverd zullen worden. De gemeente Voorst werkt samen met de NV aan een ontwikkelplan.
• Door de bezuiniging op de rijksbijdrage WSW van 2015 tot en met 2021 worden in de eerste jaren van het meerjarenperspectief exploitatieverliezen geleden die met inzet van reserves (Sallcon GR en KonnecteD BV tezamen) in de eerste jaren nog kunnen worden afgedekt. Uit de begroting 2023 van KonnecteD BV blijkt echter een meerjarig exploitatietekort. De beschikbare reserves zijn dan over een aantal jaren niet meer toereikend. De beide deelnemende colleges in Sallcon GR hebben besloten de opdracht die in september 2023 aan de directeur van KonnecteD was gegeven (raadsmededeling 28 september 2023) aan te passen en onder eigen regie extern advies op te vragen. Zie daarvoor de raadsmededeling van 21 november 2023. Ook in de raadwerksessie van 6 februari 2024 is de raad in brede zin geïnformeerd. Doel is dat in de Voorjaarsnota 2024 een toekomstkeuze voor KonnecteD BV kan worden voorgelegd.
• Vanwege veranderingen in de Archiefwet en de visie van het rijk op de regionale historische centra staat vast dat het rijk uit de gemeenschappelijke regeling Collectief Overijssel (voorheen: HCO) zal treden. Wel blijft het Rijk duurzaam verbonden met de regionale historische centra vanwege de papieren archieven. Hierbij is een juridische constructie nodig om de financiering door het Rijk te regelen. Dit wordt nader uitgewerkt.
• In 2023 is de governance van HGB, waarin zowel de gemeente Deventer als KonnecteD BV momenteel ieder 50% aandelenbelang hebben onderzocht. Op 23 januari 2024 heeft het college de voorkeur uitgesproken om het volledige aandeelhouderschap van HGB te krijgen. Met een raadsmededeling is de raad daarover geïnformeerd. Met deze wijziging wil het college een toekomstbestendige, efficiënte en effectieve inrichting van de governance van HGB , gericht op de uitvoering van groenbeheer in de openbare ruimte en waar mogelijk met kansen voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Om een wijziging van het aandeelhouderschap te realiseren, wordt nader onderzoek gedaan naar de eventuele financiële consequenties, mogelijk ook voor KonnecteD als uittredende aandeelhouder. Later in het jaar wordt de raad daarover geïnformeerd en bij de verdere besluitvorming betrokken

• Momenteel wordt het dagelijks onderhoud en de reiniging van de openbare ruimte door twee verbonden partijen uitgevoerd: Circulus BV en HGB BV. De uitvoering door twee partijen leidt tot efficiencyverlies en ineffectiviteit. Het college heeft in januari 2024 de voorkeur uitgesproken om de taken door één partij te laten uitvoeren, namelijk HGB BV. Met een raadsmededeling van 23 januari 2024 is de raad daarover geïnformeerd. Om een definitief besluit te kunnen nemen is een transitiemanager aangesteld die in samenwerking met Circulus en HGB een transitieplan opstelt. Ook werkt de directeur van HGB een bedrijfsplan uit zodat het structureel effect voor de gemeente duidelijk wordt. Later in het jaar wordt de raad daarover geïnformeerd en bij de verdere besluitvorming betrokken.