Met de verschillende gesubsidieerde instellingen en de aanvragers van de subsidieregeling Programmasubsidie Cultuur hebben we wederom een rijke culturele programmering gefaciliteerd die vermaakt, verbaasd, ontspant en aanzet tot nadenken.

Vanuit het Rijk werd de SPUK Impuls Jongerencultuur beschikbaar gesteld. In 2023 hebben 16 partijen gebruik gemaakt van deze nadere subsidieregeling, onder andere voor broedplaatsen, dansvoorstellingen en theatervoorstellingen voor en door jongeren. We zien dat de regeling, door samenwerking met het nieuw opgezette netwerk van organisaties die werken met jongeren in hun vrije tijd, jongeren bereikt die voorheen lastiger bereikt werden.

Het invoeren van de gratis bibliotheekpas voor jongeren tot 27 jaar in 2023 bleek succesvol: er zijn veel jeugdleden bij gekomen. Zo wordt de bibliotheek nog meer de plek waar iedereen gebruik kan maken van het (steeds bredere) aanbod.

Midden 2023 is een start gemaakt met het Plan van Aanpak van een nieuwe bijgestelde Cultuurvisie voor 2025-2028. In september 2023 is de uitgangspuntennotitie van de nieuwe Cultuurvisie voorgelegd aan de gemeenteraad.

De laatste periode van 2023 stond in het teken van een raadsbesluit rondom de toekomstige huisvesting van de podiumkunsten. Dat besluit is op 20 december genomen waarmee er een toekomstperspectief voor zowel Deventer Schouwburg als het poppodium wordt geboden.

Erfgoed

De erfgoedagenda geeft de gezamenlijke inspanningen en ambities van de professionele erfgoedpartijen weer op gebied van roerend, materieel erfgoed en immaterieel erfgoed. In 2023 zijn -naast het uitvoeren van de reguliere wettelijke en basistaken- de erfgoedverhalen op verschillende manieren zichtbaar gemaakt. Voor de vele Deventer erfgoedinstellingen stond 2023 in het teken van het Hanzejaar. Deventer Verhaal pakte uit met een tentoonstelling rondom de Hanze en verschillende evenementen waarbij het Middeleeuws festijn zorgde voor duizenden bezoekers in het Worpplantsoen. In de Mariakerk was de gratis Hanze Experience te bewonderen: een multimediaal spektakel over Middeleeuws Deventer, gemaakt door Deventer kunstenaars, dat meer dan 35.000 bezoekers trok. Het Hanzejaar diende als aanjager voor (vernieuwde) samenwerkingen in de stad tussen onder meer erfgoedinstellingen, ondernemers en het onderwijs.
Voor 2023 was Deventer Verhaal een heel goed jaar. Naast de vele bezoekers rondom het Hanzejaar mocht ook het Speelgoedmuseum een recordaantal bezoekers verwelkomen: maar liefst 50.000 mensen hebben het museum bezocht.

Collectie Overijssel heeft in 2023 verder gewerkt aan het nog beter worden in het beheren en bruikbaar maken van de collecties. Denkend vanuit het klantperspectief, zodat collecties op een laagdrempelige, aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke manier beschikbaar zijn voor de maatschappij. Ook zijn de eerste stappen gezet richting mogelijke nieuwe huisvesting. Hier zal in 2024 vervolg aan worden gegeven.

Binnen verschillende (ruimtelijke) projecten is doorlopend inzet gepleegd om erfgoed een passende plek te geven, evenals bij de voorbereiding op de Omgevingswet, de visie landelijk gebied, actualisatie omgevingsvisie en het toetsen van vergunningen. De taken en werkwijze van de hernieuwde Planadviesraad ruimtelijke kwaliteit zijn in 2023, ook voor erfgoedadvisering, op de inwerkingtreding omgevingswet 2024 toegesneden. Door de energiecrisis vroeg het spanningsveld duurzaamheid en erfgoed veel om aandacht. Er zijn stappen gezet op het gebied van kennisdeling. De zonnepanelenkansenkaart geeft inzicht in de mogelijkheden om zonnepanelen te plaatsen binnen het Beschermd Stadsgezicht. Als basis voor het Omgevingsplan zijn alle beschermde gebouwen samengevoegd in een kaartbeeld, en opgenomen in de landelijke Erfgoedregistratie Standaard waarmee een nieuwe stap gezet is in het ontsluiten van erfgoeddata.
Met een aantal eigenaren en besturen van gebedshuizen is gesproken over de toekomstbestendigheid van het religieus erfgoed. Daarmee is een beter beeld van de vraagstukken waar zij mee te maken hebben. Dit wordt meegenomen bij de aanpassing van het beleid voor religieus erfgoed.  
De toekenning van subsidies uit het Verhaal van Overijssel en de Erfgoed Deal biedt kansen voor behoud van de Cobercoschoorsteen en het zichtbaar maken van de sluis in het Sluiskwartier.  Bij archeologisch onderzoek in het Sluiskwartier in Deventer zijn sporen van de zeventiende-eeuwse vesting en van de Pothoofdsluis gevonden. In 2023 is met kennis bijgedragen aan het maken van een Podwalk over de middeleeuwen voor eindexamenstudenten VWO. Daarnaast is samen met Saxion en het Provinciaal Depot een lesreeks opgezet voor de Weekendschool. Ook is inhoudelijk bijgedragen aan een maquette die de NV Bergkwartier liet maken het zestiende-eeuwse kerkelijke gebied (immuniteit) rondom de Lebuinuskerk.

Educatie en participatie

Educatie is traditioneel altijd het uitgangspunt geweest van het Kunstcircuit. De laatste jaren gaat dit steeds vaker samen met participatie.
De fusie en overname van de intermediaire functie cultuureducatie en participatie en de verhuurfunctie van Kunstcircuit door de Bibliotheek Deventer en Deventer Schouwburg zijn gerealiseerd per 1 januari 2023.  Kunstcircuit groeit mooi in de organisatie van de bibliotheek als eigen programmalijn met een flinke kruisbestuiving met de programmalijn Jeugd en onderwijs van de bibliotheek.

Kunstcircuit bereikte in 2023 alle Deventer schoolkinderen met cultuureducatie voor het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. Ook organiseerde het Kunstcircuit weer deskundigheidstrainingen en evenementen.  Een mooi voorbeeld is de Cultuur Wetenschap en Techniek Fabriek 2023 met als thema:
Hoe bereiden we onze leerlingen voor op de toekomst en welke vaardigheden hebben zij daarvoor nodig?
Samen met Technicampus en Kunstcircuit stonden Cultuur Wetenschap en Techniek centraal. Artificial Intelligence, Bio kunst en educatie, Kunst en Techniek,Thematisch Cultuur, Wetenschap en Techniekonderwijs (CWT) waren onderwerpen die op deze dag voorbijkwamen.
Onderdeel van Kunstcircuit is het servicepunt Sociaal Domein, omdat meedoen niet voor iedereen vanzelfsprekend is: er zijn jongeren, volwassenen en ouderen, mensen met en zonder beperking, die niet of nauwelijks deelnemen aan culturele activiteiten en kunstuitingen. Kunstcircuit heeft in 2023 volop ingezet op een speciaal Jongerennetwerk van organisaties die werken met jongeren in hun vrije tijd, dit om meer synergie te vinden en jongeren nog beter te bereiken.

Het Theaterschip zet vol in op Talentontwikkeling en educatie voor vooral Generatie Z. Daarom biedt het Theaterschip ruimte en begeleiding aan jonge mensen om in een professionele omgeving hun eigen podiumkunsttalent te ontdekken en te ontwikkelen.
Aan jonge mensen tussen de 10 en 23 jaar oud, die de ambitie hebben of ontwikkelen om naar het kunstvakonderwijs te gaan, biedt het Theaterschip programma’s waarbij het proces (het ontwikkelen van competenties) of het product (het maken van professionele producties met jonge mensen op de vloer) centraal staat.

Podiumkunsten en evenementen

De besluitvorming rondom podiumkunsten heeft in 2023 veel aandacht gevraagd. Eind van het jaar heeft de gemeenteraad besloten om de Verkenningsfase van Podiumkunsten Onder één dak te starten. Dit betekent dat de Deventer Schouwburg en Burgerweeshuis aan de Keizerstraat onder worden gebracht.

Deventer Schouwburg toonde in 2023 een zeer diverse programmering. Op het Deventer Open Podium kwamen veel bezoekers af en het theater ziet veel herhaalbezoekers. Naast de brede muziek- en theaterprogrammering is de Deventer Schouwburg ook een nieuwe samenwerking aangegaan met het festival Deventer op Stelten, DEVENTER OP STELTEN PRESENTEERT, met een aantal circus-, locatie- en variétévoorstellingen.

MIMIK heeft in 2023 boven verwachting gedraaid en ruim 130.000 kaarten verkocht voor de film- en theatervoorstellingen. Eén van de publiekstrekkers was de lokale productie Station Deventer 1920-2020, gemaakt in opdracht van het SIED (Stichting Industrieel Erfgoed Deventer) en gelanceerd tijdens de Open Monumentendagen.

Burgerweeshuis heeft ondanks de beperkingen aan de Bagijnenstraat een divers programma aangeboden.  Zij hadden een zeer succesvolle eerste editie van bevrijdingsfestival in Vredes Naam op 5 mei en ook gaven zij meerdere druk bezochte tuinconcerten.

Het Dickens Festival kreeg internationaal aandacht; The Guardian wijdde een uitgebreid artikel aan het jaarlijkse evenement. De gemeente Deventer hecht veel waarde aan de drie gratis toegankelijke evenementen en gaf in 2023 extra geld aan de organisatie Events dEVENTer.

BRUT kende zowel op programmerings- als talentontwikkelingsniveau veel highlights in 2023. Ook heeft BRUT in 2023 meer aandacht besteed het curatorschap en cureerden zij tijdens de IJsselbiënnale een divers programma op het gebied van muziek, spoken word, dans en theater.

Beeldende Kunst

Er is stevig ingezet op het voor alle gremia inzichtelijk maken van de beeldende kunst (en de percentageregeling) in Deventer, niet alleen op de website Buitenkunst in Deventer maar ook in de digitale kaartsystemen van de gemeente, zodat kunstwerken bij zowel nieuwe projecten als onderhoudstrajecten een plek kunnen krijgen.

Kunstenlab is gestart met sturen op impact en bood in 2023 tentoonstellingen in eigen huis, projecten en activiteiten en verdiepende activiteiten waarin reflectie en ontmoeting voorop staan. In de afgelopen jaren is een focus ontwikkeld op een actueel vraagstuk: de ruimtedruk die er nu op het landschap ligt vanwege de grote transities die er gaande zijn.
Voorbeeld van een mooi na-corona-project is Weerlicht, een kunstroute in de binnenstad met projecties door kunstenaars op muren en andere locaties in de openbare ruimte met als doel toegankelijke lichtkunst in de openbare ruimte voor groot publiek en een extra podium voor Deventer kunstenaars.
Dit jaar vond ook de IJsselbiënnale plaats. De IJsselbiënnale is een tweejaarlijkse internationale buitententoonstelling met prikkelende kunstwerken in het landschap langs de IJssel en een uitgebreid programma Nevengeul. Het thema van de internationale buitententoonstelling ging ook in 2023 over de impact van klimaatverandering op het landschap, dit keer onder de titel Grondtone.

EICAS (European Institute of Contemporary Art and Science) wil non-figuratieve, hedendaagse kunst, gebaseerd op de Nul-kunst, toegankelijk maken voor een breed (inter)nationaal publiek. In 2022 is geopend in het voormalige Hegius-pand. Het oorspronkelijke plan was het museum geheel los van gemeentelijke subsidies te verwezenlijken en zo een privaat museum te creëren, maar dit bleek voor 2023 niet realistisch. Een eenmalige financiële bijdrage van de gemeente moet als startsubsidie voor het museum dienen.

Taal, literatuur en media

De Bibliotheek Deventer ontwikkelt zich steeds meer tot brede maatschappelijke voorziening met naast cultuur, aandachtsgebieden als het onderwijs, werk en inkomen en meedoen.
De ambitie was en is te zorgen voor onder andere minder laaggeletterdheid, een kleinere digitale kloof; het faciliteren van ‘een leven lang leren’ en leesplezier en cultuur voor iedereen. De bibliotheek werkt daarbij vanuit de Theory of Change, dat wil zeggen: welke impact/verandering wil ze teweegbrengen. Eind 2022 is er een overeenkomst getekend tussen de Bibliotheek Deventer en het Etty Hillesum Lyceum in het kader van leesbevordering en mediawijsheid. De samenwerking vindt plaats volgens het concept van de Bibliotheek op School, waarbij de Bibliotheek Deventer een aantal landelijk ontwikkelde diensten levert op de diverse scholen van het Etty Hillesum Lyceum. De eerste trainingen en activiteiten hebben plaatsgevonden.

In 2021 heeft Salland 1 de zendmachtiging van gemeente Deventer gekregen. Met de gemeenten Raalte en Olst-Wijhe betekent dat een vertegenwoordiging van de hele streek Salland. Vooruitlopend op de landelijke stelselwijziging naar streekomroepen is dat een goede ontwikkeling.

Programmaregeling Cultuur

Met de programmaregeling Cultuur is een breed scala aan initiatieven van makers en producenten ondersteund.

In totaal hebben we 67 aanvragen ontvangen voor onderdeel A: professionele culturele producties/presentaties. Daarvan zijn er 43 gehonoreerd. Een Deventer kunstenaar heeft een subsidie ontvangen voor zijn ontwikkelingsaanvraag.

In totaal hebben we 6 aanvragen ontvangen voor onderdeel B: cultuureducatie. Daarvan zijn er 4 gehonoreerd.
Er zijn 3 aanvragen ontvangen op onderdeel C: culturele projecten met aantoonbare betekenis voor de economie van Deventer. Ëén daarvan is gehonoreerd.

De aanvragen voor bovenstaande onderdelen van de subsidieregeling worden voorgelegd aan de Adviesraad Cultuur.

In 2023 hebben 60 amateurkunstverenigingen (koren, theatergroepen, amateurkunstenaars) een structurele subsidie ontvangen vanuit onderdeel D van de programmaregeling: amateurkunst en volkscultuur. Daarnaast is er 34 keer een projectsubsidie verstrekt aan amateurs, ten opzichte van 23 in 2022.  Vanuit Volkscultuur zijn er 10 subsidies verstrekt aan onder andere sinterklaasintochten en koningsdag.

Na de zomer van 2023 is de nadere subsidieregeling Programmasubsidie Cultuur en de werkwijze van de Adviesraad Cultuur geëvalueerd. Conclusie van deze evaluatie is dat de subsidieregeling en de werkwijze van de Adviesraad Cultuur goed werkt binnen het culturele veld van Deventer.