Uit het overgrote deel van de (verbijzonderde) interne controles blijkt dat de gemeente heeft gehandeld binnen de geldende kaders en richtlijnen van het voorwaardencriterium. Er is getoetst op financiële fouten en onzekerheden met betrekking tot de aspecten recht, hoogte, duur.

Hieronder volgt een toelichting op de financiële fouten in 2023.

Baker Tilly Business Advisory heeft met betrekking tot de uit te voeren standaard controles (VIC’s) 2023 de volgende primaire processen getoetst.

• inkopen goederen en diensten;
• rechtmatigheid Europese aanbestedingen;
• investeringen MVA (materiële vaste activa);
• participatiewet/ IOAW/ IOAZ/ BBZ/ LKS;
• subsidieverstrekkingen en bijdragen derden;
• subsidievaststellingen;
• overige opbrengsten;
• mutaties grondexploitatie;
• Sociaal Domein: Wmo, Jeugd en Beschermd Wonen.

Baker Tilly Business Advisory heeft een IT-audit uitgevoerd; gericht op de general IT-controls en op cybersecurity.

Uit de door Baker Tilly Business Advisory Public uitgevoerde standaard controles en eigen controles vloeiden de volgende financiële onrechtmatigheden voort.

VIC: Europese aanbestedingen

Rechtmatigheid van de aanbestedingen van inkopen respectievelijk inhuur. Er is getoetst aan de Aanbestedingswet. Onderstaand de bevindingen:

Inkoop

1. De historische onrechtmatige post PinkRoccade per 31 december 2023 is gecontroleerd. Zoals eerder gememoreerd hangt deze samen met opdrachtverleningen van vóór de periode 2012-2013. Deze kent nog een onrechtmatigheid over geheel 2023 van totaal €145.188 (excl. btw).
2. In 2023 is er voor een totaalbedrag van €1.248.098 uitgegeven aan Aon Artscope Nederland. De uitgaven hebben allemaal betrekking op diverse soorten verzekeringen. De aansprakelijkheidsverzekeringen zijn niet Europees aanbesteed; gezien de omvang en de markt had dit gemoeten. Per saldo een financiële onrechtmatigheid van afgerond €346.134.

VIC: Inhuur

Expliciet is getoetst of de externe inhuur financieel rechtmatig is uitgevoerd in 2023. De inhuurlasten over het jaar 2023 bedragen in totaal afgerond
€15.276.000. Per saldo is hiervan afgerond €731.000 onrechtmatig. Dit heeft betrekking op een zestal inhuurdossiers die de Europese aanbestedingsdrempel (2023: €215.000) hebben overschreden.
De achtergrond van deze onrechtmatigheid hangt samen met het feit dat deze 6 meerjarige inhuren (vanaf boekjaar 2020 zijn verlengd waarbij volgens de regelgeving eerst vooraf een Europese aanbesteding had moeten plaatsvinden of een inhuuropdracht via de inhuurdesk had moeten verlopen. Dit is dus verzuimd. Door meerwerk respectievelijk aanvullende opdrachten zijn de betreffende inhuurkrachten langer ingehuurd (ook in 2021 en 2022). En zo is het Europese grensbedrag overschreden.

Ondernomen actie om de onrechtmatigheid inhuur in de toekomst te voorkomen.
Binnen de gemeente Deventer zijn in de afgelopen jaren verschillende maatregelen genomen en instrumenten geïmplementeerd om de fiscale risico’s (de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) en de risico’s vanuit de aanbestedingsregels te mitigeren. Dit zijn onder andere:

• het samenstellen van de kadernota Inhuur;
• de periodieke monitoring van de inhuurlasten;
• het controleren van inhuur die niet via de inhuurdesk is verlopen;
• het inschakelen van de inhuurdesk bij inhuur behoeften;
• het gebruik van door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten;
• het periodiek, via bijvoorbeeld een steekproef, toetsen of de inhuur van een medewerker fiscaal juridisch juist is aangegaan en gedurende de inschakeling niet alsnog een dienstbetrekking is ontstaan.

Gezien de krapte op de arbeidsmarkt en het rechtmatig, doelmatig/doeltreffend kunnen inzetten van inhuurkrachten wordt in 2024 nader geïnventariseerd welke aanvullende en alternatieve oplossingen voorhanden zijn waarmee binnen de kaders van bestaande wet- en regelgeving externe inhuur mogelijk is.

De totale financiële onrechtmatigheid over het dienstjaar 2023 bedraagt dus in totaal afgerond €1.1.76.000 (excl. btw). In 2022 was dit €1.295.586 (excl. btw).

VIC: Sociaal domein Jeugdzorg

Binnen het sociaal domein Jeugd heeft er een integraal herstelonderzoek plaatsgevonden. Dit betekent dat de in 2023 betaalde jeugdzorg groot €31,44 miljoen in totaal is gecontroleerd aan de hand van drie populaties. Deze controle is noodzakelijk geweest gezien de verbijzonderde interne controle bevindingen 2022. De administratieve organisatie en interne beheersing rondom het proces Jeugdzorg is in 2023 versterkt en is vanaf de tweede helft 2023 op het gewenste noodzakelijke niveau. Concluderend wordt over 2023 €290.112 aan jeugdzorglasten als financieel onduidelijk aangemerkt. Ter verduidelijking wordt vermeld dat dit bedrag niet geëxtrapoleerd hoeft te worden, aangezien al een integraal herstelonderzoek heeft plaatsgevonden.

De totale financiële onzekerheid over het dienstjaar 2023 bedraagt vanuit de verbijzonderde controle in totaal €290.112.

Financiële onzekerheden binnen het sociaal domein hebben betrekking op de getrouwheid en vallen daarom niet onder de rechtmatigheidsverantwoording.

Onderstaand hebben we de financiële onzekerheden binnen het sociaal domein inzichtelijk gemaakt omdat het hierbij gaat om materiële bedragen. Deze financiële onzekerheden vallen niet onder de rechtmatigheidsverantwoording van het college van Burgemeester & Wethouders omdat deze financiële onzekerheden betrekking hebben op de getrouwheid van de jaarverslaglegging 2023. In de rechtmatigheidsverantwoording legt het college van B&W verantwoording af omtrent het begrotingscriterium, voorwaardencriterium en misbruik & oneigenlijk gebruik criterium. De accountant stelt de getrouwheid van de jaarrekening vast inclusief de rechtmatigheidsverantwoording.

In de afgelopen periode zijn de verantwoordingen en bijbehorende controlerapportages ontvangen van de Sociale Verzekeringsbank (SVB), Bedrijfsorganisatie (BVO) Jeugdzorg IJsselland (RSJ IJsselland) en de zorgaanbieders WMO, Jeugd en Beschermd wonen. De gemeentelijke accountant weegt de uitkomsten hiervan mee in zijn oordeel over de rechtmatige bestedingen in de gemeentelijke jaarrekening.

Binnen het sociaal domein wordt bij de verantwoording in de jaarrekening gesteund op de controleverklaringen van de zorgaanbieders. Dit leidt tot een onzekerheid in de zorg in natura van in totaal €3.662.000 als gevolg van het ontbreken van toereikende onderbouwingen van de zorgaanbieders.

De specificatie is als volgt:

De PGB-bestedingen zijn (verplicht) belegd bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). De accountant van de SVB heeft een controleverklaring met beperking bij de PGB-verantwoordingen 2023 verstrekt. De PGB-bestedingen in 2023 bedragen €2.152.000 en worden - vanwege het ontbreken van een goedkeurende controleverklaring bij de verantwoording van de SVB - als onzeker aangemerkt.

Eigen bijdragen CAK.

De gemeente Deventer heeft onvoldoende zekerheid over de volledigheid van de eigen bijdragen WMO van €817.000 en Beschermd wonen €313.000. Voor een nadere toelichting over deze post wordt kortheidshalve verwezen naar de jaarrekening; onderdeel 'Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling'.

De totale financiële onzekerheid bedraagt hiermee binnen het sociaal domein in totaal €5.814.000. Dit is exclusief eigen bijdragen CAK. Deze totale onzekerheid valt binnen de goedkeuringstolerantie voor onzekerheden van €14,9 miljoen en heeft daarom geen invloed op de strekking van de controleverklaring bij de jaarrekening 2023.

De bevindingen van de controles, onderzoeken en audits worden periodiek gerapporteerd aan college en raad.

Verantwoording SiSa, IMG

Op basis van de uitgevoerde controlewerkzaamheden blijkt dat op de aangeleverde bijlagen SiSa het totaal financieel verantwoorde bedrag
van €71,8 miljoen juist en rechtmatig is.