Op 21 december 2022 heeft de raad de kadernota Vastgoed 2022 vastgesteld, waarvan wij op 1 januari 2023 zijn gestart met de implementatie. De budgetten zijn vanuit de verschillende beleidsprogramma’s overgeheveld naar de vastgoedorganisatie van waaruit op een centrale uniforme wijze sturing wordt gegeven aan het vastgoedbeheer.
Met het vaststellen van de kadernota Vastgoed 2022 kan een volgende stap gezet worden in de professionalisering van het vastgoedbeheer. De kadernota geeft aan hoe en binnen welke kaders wij maatschappelijke doelstellingen willen realiseren met vastgoed als middel. Daarin is rekening gehouden met wettelijke en gemeentebrede kaders. Wij geven aan wanneer wij vastgoed in eigendom wensen te hebben en wanneer niet. We gaan het vastgoedbeleid doorontwikkelen tot een instrument om zo veel mogelijk maatschappelijke waarde te creëren. In de kadernota is opgenomen hoe wij invulling geven aan de verschillende gemeentelijke rollen die het vastgoedbeheer raken. De kadernota geeft de kaders en uitgangspunten weer op de verschillende thema's van het vastgoedbeleid; huurprijsbepaling, uitgifte van vastgoed, instandhouding, optimalisering, verduurzaming, verkoop, ontwikkeling en burgerparticipatie. Zo gaan wij bijvoorbeeld voor maatschappelijke organisaties een kostprijsdekkende huur in plaats van normhuur implementeren, waarmee verkapte subsidieverlening via een lagere huur wordt voorkomen. In 2023 zijn wij met verschillende huurders de gesprekken daarover gestart.

Onderhoud

Voor het directe kernbezit van de gemeente is een meerjarenonderhoudsprogramma (MJOP)  beschikbaar. De panden worden periodiek (circa één keer per drie jaar) geïnspecteerd op basis waarvan de MJOP’s worden geactualiseerd. Wij hanteren hierbij de NEN 6767-methodiek. Deze methodiek gaat uit van een conditiescore van 1 tot 6, waarbij 1 uitstekend is en 6 zeer slecht. Uitgangspunt voor het kernbezit is een minimale conditiescore van 3 voor ieder bouwelement. Dat betekent een redelijk onderhoudsniveau dat over het algemeen door vastgoedeigenaren als voldoende wordt aangemerkt.

Bij toepassing van de NEN 2767-methodiek brengen wij, naast de inventarisatie van de conditiescores van de verschillende bouwelementen, de risicoaspecten van gebreken in kaart. Afhankelijk van het gewenste onderhoudsniveau zijn deze risicoaspecten al dan niet acceptabel. Het gaat bijvoorbeeld om gebruik, cultuurhistorische waarde, veiligheid en gezondheid of beleving. Voor monumentale gebouwen geven wij hoge prioriteit aan het aspect cultuurhistorische waarde. Dat betekent dat wij voor die bouwelementen een hogere conditiescore hanteren.

Voor gebouwen die niet tot het kernbezit behoren, hanteren wij veiligheid, bruikbaarheid en waardebehoud als minimumniveau. Dit zijn gebouwen die met name in gebiedsontwikkelingsprojecten zijn ondergebracht en op termijn verkocht, gesloopt of herontwikkeld gaan worden. Wij stellen voor deze gebouwen geen MJOP op, maar wij doen periodiek een risicoscan. De onderhoudsstrategie bepalen wij in samenspraak met het project op basis van de projectdoelstellingen met het betreffende gebouw.

Verduurzaming

Voor het verduurzamen van de kernportefeuille is in de kadernota Vastgoed opgenomen dat wij een voorbeeldfunctie hebben als het gaat om de verduurzaming van ons eigen vastgoed. Nieuw te bouwen gebouwen gaan wij maximaal energiezuinig realiseren. Gebouwen die gerenoveerd worden maken we gelijktijdig zo energiezuinig mogelijk. Deze ambities uit het bestuursakkoord zijn in 2023 vertaald in een actuele portefeuillestrategie en investeringsprogramma, die op 19 juli 2023 zijn vastgesteld door de raad. Met de portefeuillestrategie is er een kader om op een programmatische wijze sturing te geven aan de verduurzaming van ons maatschappelijk vastgoed. Hiermee kunnen wij verantwoorde keuzes maken, waarbij wij zoeken naar een optimale balans tussen financieel en maatschappelijk rendement. De belangrijkste uitgangspunten die wij bij de verduurzaming hanteren zijn, sturing op CO2-reductie, alleen het kernbezit gaan wij verduurzamen, verduurzaming doen wij op logische momenten, energiebesparing wordt ingezet als dekking en het energieverbruik gaan wij monitoren. Naast energiebesparing geven wij ook richting aan onze ambities met betrekking tot duurzaamheidsmaatregelen op het gebied van klimaatadaptatie, natuurinclusiviteit, circulariteit, klimaatpositief en biobased bouwen.

Met het investeringsprogramma hebben wij in beeld welke middelen nodig zijn om in 2030 minstens 55% CO2-reductie te realiseren ten opzichte van 1990 (69,5 miljoen) en daarmee op koers te liggen naar een nagenoeg energieneutrale (95% reductie) vastgoedportefeuille in 2050. Wij conformeren ons hiermee aan de klimaatwetdoelstellingen. In het investeringsprogramma hebben wij verschillende gebouwen geprioriteerd omdat wij vanuit het MJOP ervangingen moeten doen. De verduurzaming nemen wij daarin mee. In 2023 zijn wij gestart met de voorbereidingen voor de verduurzaming van deze gebouwen.

Ondersteuning organisatie

Het technisch beheer en onderhoud voor de huisvesting van medewerkers van de gemeente en de bijbehorende cultuurhistorische gebouwen die de gemeente daartoe in bezit heeft, worden uitgevoerd door een externe partner. Hiervoor is destijds een 'build en maintain' contract gesloten voor een periode van 15 jaar. Het integreren van het beheer en onderhoud in de overige kernportefeuille wordt onderzocht. In de begroting is het gemiddelde onderhoudsbudget over deze periode opgenomen, waarbij eventuele verschillen in realisatie worden verrekend met de reserve Huisvesting gemeentelijk apparaat.

Onderwijshuisvesting

Per 1 januari 2015 is de gemeente niet langer verantwoordelijk voor het onderhoud aan de schoolgebouwen. Het Rijk maakt de gelden rechtstreeks over aan de schoolbesturen. Wel onderhouden wij een aantal gymzalen en peuterspeelruimtes. In 2023 is gewerkt aan het opstellen van een integraal huisvestingsplan, waarbij onder andere is gekeken naar de staat van de gebouwen, ruimtecapaciteit, spreiding van schoolgebouwen over de stad, organisatie en beheer en ambities met betrekking tot de kwaliteit van de gebouwen (duurzame, gezonde scholen).

Verbonden partijen

In 2021 zijn objecten van de NV Maatschappelijk vastgoed en NV Milieucentrum in direct eigendom gekomen van de gemeente. Voor het merendeel van deze panden zijn MJOP’s opgesteld volgens de door de gemeente gehanteerde conditiescore systematiek. Met het vaststellen van de kadernota Vastgoed wordt het beheer en onderhoud de komende jaren verder geïntegreerd en geüniformeerd. Daarnaast heeft de gemeente via het Sportbedrijf vastgoed in eigendom. Met het Sportbedrijf worden afspraken gemaakt over het vastgoedbeheer volgens de kadernota Vastgoed.